Structuur van het haar en het haarzakje

De haar bestaat uit een proteïne, genaamd Keratine. De haar zelf bestaat uit 3 lagen: de buitenste opperhuid, de middelste cortex en centraal merg.

In de haar zijn ook pigmenten aanwezig donker (zwart of bruin) of licht (rood of blond). Wanneer er geen pigmenten aanwezig zijn is het haar wit. Grijs haar is eigenlijk een illusie door een mix van witte en gekleurde haren.

Haar groeit uit een haarzakje. De wanden van de haarzakjes vormen de buitenste wortel schachten van het haar. Het lagere deel van het haarzakje is breder, om de haarwortel te creëren, en bevat de kiem matrix, de bron van de haargroei. Huidweefsel slingert zich om de basis van het haarzakje om de huidpapil te vormen. Dit heeft een netwerk van haarbloedvaatjes om zuurstof, energie en amino zuren door te geven die nodig zijn voor groei. In het bovenste deel van de papil zitten zogenaamde Melanocytes. Zij produceren pigmentkorrels die door de hele buitenste laag worden gedistribueerd.

In het haarzakje wordt het haar omringd door een innerlijke wortelschacht die 3 lagen heeft.

De Henle laag (genoemd naar Duitse arts Friedrich Gustav Jacob Henle): dit is de derde laag en ligt tegen de buitenste wortelschacht aan. Dan de Huxley laag (genoemd naar Britse arts Thomas Henry Huxley), deze laag is 2 of 3 cellen dik en ligt in het midden van de schacht. Het vlies van deze binnenste wortelschacht sluit in elkaar met het vlies van het haar. Zowel het haar als deze wortelschacht groeien met dezelfde snelheid maar de wortelschacht breekt na 2/3^e van de afgelegen weg vanaf het haarzakje af. Zodoende komt alleen de haar boven de huid. Ongeknipte haren hebben een puntig uiteinde.

Haargroei cyclus

Elk haarzakje ondergaat een cirkel van activiteiten. Het haar groeit tot een maximum lengte, stopt en valt uit en wordt vervangen. Op enig ogenblik hebben we maar ongeveer 85% van ons haar op ons hoofd, de rest is in rustfase. De haargroeicyclus heeft 3 specifieke fases:

1. De anageen fase: de periode van actieve groei.
2. De catageen fase: de periode van uitval en verandering.
3. De telogeen fase: de rustfase voor de hergroei.

Anageen: De cellen van de opperhuid vormen de kiem matrix ofwel de haarwortel. Deze cellen delen zich constant. Terwijl nieuwe cellen zich vormen duwen ze de oudere omhoog en beginnen zij van vorm te veranderen. Wanneer deze cellen 1/3^e omhoog zijn vanaf de follikel, zijn ze dood en bestaan ze volledig uit keratine. Een hoofdhaar groeit actief tussen de 1,5 en 7 jaar (3 jaar is een gemiddelde groeiperiode). De gemiddelde groei is ongeveer 1 cm per maand. Ongeveer 85% van de haarzakjes bevinden zich in de anageen fase.

Catageen: Dit is het einde van de actieve groeiperiode en wordt gemarkeerd door veranderingen in de haarzakjes. De haar stopt met groeien en komt los van de basis van het haarzakje. Het haarzakje begint te ontbinden en wordt kleiner. Een klein gedeelte van de buitenste wortel schacht blijft in contact met de groep cellen die de papil vormen. Deze periode van ontbinding of verandering duurt ongeveer 3 weken. Wanneer de binnenste wortelschacht ontbindt blijft de haar in het haarzakje dankzij zijn vorm. Ongeveer 1% van de haarzakjes zijn in de catageen fase.

Telogeen: Het gedeelte van de overgebleven wortelschacht en nog steeds in contact is met de papil, staat bekend als de tweede of wortelkiem. Uit deze kiem kan een nieuwe haar groeien. Het kleinere haarzakje rust voor ongeveer 3 maanden. Nu of bij het begin van de anageen fase kan de haar uitvallen door middel van borstelen. Ongeveer 14% van de haarzakjes zijn in de telogeen fase.

Na de telogeen fase begint de anageen fase opnieuw en de kiemwortel gaat naar beneden groeien om een nieuwe bol rond de huidpapillen te vormen. Het is het onderstel deel van de kiem die een nieuwe bol vormt en een nieuwe haar produceert. Het bovenste gedeelte van de kiem vormt de nieuwe cellen die het haarzakje verlengen onder de haar. De nieuwe haar kan de oude er uitduwen. Daarom kan men soms 2 haren zien in hetzelfde haarzakje.

Per dag kan men gemiddeld tussen de 60 en 100 haren verliezen. Verliest men meer dan 100 haren per dag dan zal het haaruitval de vervanging overschrijden en wordt u uiteindelijk kaal. U kunt opmerken dat het haarverlies in de lente of herfst meer is dan in de zomer. Dit komt door het daglicht en het weer.

Bij sommige mensen continueert de haargroeicyclus niet (zowel bij mannen als bij vrouwen). Deze mensen blijven dan 4 maanden lang vrijwel kaal en dan groeit het haar weer als normaal. Tussen het 16^e en 30^ste levensjaar groeit het haar het snelst. Nieuwe haren groeien sneller maar de groeisnelheid vermindert wanneer het haar langer wordt. Een volwassene heeft ongeveer gemiddeld 100.000 haren op het hoofd. Blonde mensen hebben meer haar (ongeveer 140.000) en roodharigen minder (ongeveer 90.000).

Dat “je haren recht overeind gaan staan”, is geen grapje. Het is namelijk echt zo. Dit komt omdat er aan de haarschacht kleine spiertjes vastzitten namelijk de “arrectores pilonum”. Deze trekken samen onder invloed van nerveuze opwinding en zorgen er voor dat de haren onbuigzaam worden. Het werkt net zoals het kippenvel dat u ervaart wanneer u het koud heeft.

Dit is ook een reden dat het haar wordt beïnvloed door uw zenuwstelsel en de conditie van uw bloedcirculatie. Het staat heel sterk in verbinding met het functioneren van het gehele menselijke organisme: lichaam, geest en emoties.